De tijd van de elektriek

Elektriciteits- en gasvoorziening (1930 - 1950)

Gas

In 1969 wordt het eerste aardgas op Goeree-Overflakkee geleverd, maar vóór die tijd hebben verscheidene gemeenten al gas. Dit gas wordt in gasfabrieken uit steenkool gewonnen. Op het eiland hebben drie gasfabrieken gestaan, namelijk in Middelharnis, Oude-Tonge en Dirksland. De gasfabriek in Middelharnis is veruit de grootste, waarvan het oudste deel uit 1861 dateert. Alledrie de gasfabrieken worden kort na de invoer van het aardgas afgebroken. 

In een gasfabriek komt door verhitting van kolen gas vrij. Dit gas wordt voornamelijk gebruikt voor verlichting; men spreekt dan over lichtgas. In 1912 wordt de gasfabriek van Dirksland in gebruik genomen. In hetzelfde jaar verrijst aan de Heerendijk te Oude-Tonge de gasfabriek voor oostelijk Flakkee. De dorpen Ouddorp, Goedereede, Stellendam, Melissant en Herkingen krijgen eerst na de komst van het aardgas, dus in 1969, de beschikking over gas. 

Elektriciteit

Begin jaren twintig wordt de Hervormde Kerk van Stellendam uitgebreid èn voorzien van elektrische verlichting. De elektriciteit wordt opgewekt met een klein aggregaat en de verkregen stroom opgeslagen in een serie batterijen. Al spoedig willen de inwoners van Stellendam ook thuis beschikken over elektriek. Godsdienstonderwijzer Bouman en de burgemeester gaan onderzoeken of dit mogelijk is en in 1926 wordt een coöperatieve vereniging (‘de Centrale’) opgericht. Begin september 1926 is Stellendam het eerste dorp op het eiland met een elektriciteitsnet. Enkele jaren later wordt de N.V. Elektriciteitsmaatschappij Goeree-Overflakkee (EMGO) opgericht. Dit gemeentelijk bedrijf laat twee hoogspanningskabels door het Haringvliet leggen. In april 1930 wordt met het leggen van de kabels en het bouwen van de transformatorstations begonnen. Op 2 oktober 1930 kan de elektriciteitslevering in de gemeenten gelijktijdig van start gaan. Met uitzondering van de gemeenten aan de oostzijde van het eiland, want die zitten met een contract nog vast aan de gascentrale. In 1941 loopt dit contract af en kunnen deze gemeenten gaan denken aan elektriciteit. Door de Tweede Wereldoorlog en allerlei andere problemen zijn pas op 31 augustus 1950 alle gemeenten op het eiland aangesloten op het elektriciteitsnet. Oude-Tonge is de laatste gemeente van Nederland die wordt voorzien van elektriciteit. 

In 1970 vindt er een fusie plaats tussen de Gascentrale Flakkee en de EMGO en ontstaat de Energiebedrijf Goeree-Overflakkee (ook EMGO). Gas en elektriciteit worden door één bedrijf geleverd. Eigenaren van dat bedrijf zijn de gemeentebesturen.

Voor meer informatie over elektriciteit op het het eiland, klik op onderstaand document.