Dirksland Sas

Begaanbaar houden havens (1790)

Een haven is lange tijd voor de dorpen op het eiland van levensbelang. Immers al het vervoer gaat over water en de haven is dan de poort naar de buitenwereld

Niet alleen de scheepvaart, ook een goeie afwatering van het polderwater is heel belangrijk. Alle dorpen hebben zo nu en dan problemen met het begaanbaar houden van hun haven. Soms is er veel geld nodig om verbeteringen uit te voeren. 

Bij het ontstaan van de dorpen liggen zij meestal direct aan het water, maar door nieuwe inpolderingen moeten de havens worden verlengd om bereikbaar te blijven. De haven van Dirksland is het langst, maar liefst 5,5 kilometer. Het is op zich niet zo erg, dat de schepen een heel eind door een havenkanaal moeten varen. Het zijn nog kleine zeilscheepjes, die op eigen kracht met een gunstige wind of anders getrokken door een paard de haven kunnen bereiken. Langs de havenkanalen liggen dan zogenoemde ‘jaagpaden’ waarover het paard een schip voorttrekt. Het grootste probleem van een lang havenkanaal vormt de verzanding. De haven wordt dan ondiep en schepen weten alleen bij hoog water nog de haven in en uit te komen. Door middel van een spui wordt geprobeerd de haven op diepte te houden, maar dat lukt maar in beperkte mate. 

In de achttiende eeuw zijn er in Dirksland steeds groter wordende problemen met de uitwatering op en het bevaarbaar houden van de haven. 

In 1790 besluiten verschillende belanghebbende partijen tot het nemen van een ingrijpende en dure maatregel om de verzanding voor eens en voor altijd tegen te gaan. Het plan is het bouwen van een schutsluis en de binnenhaven uit te diepen. Met de schutsluis is het mogelijk de haven af te sluiten wanneer dat nodig is en schepen kunnen dan toch de haven bereiken. 

Een schutsluis wordt ook wel een sas genoemd. Het Dirkslandse Sas is voor velen een bekend plekje op het eiland. In verband met de Deltawerken is de haven van Dirksland in 1970 afgesloten met een dam. Via het Haringvliet kun je de haven van Dirksland dus niet meer in. De schutsluis doet daarom nu geen dienst meer. Enkele jaren geleden is het geheel, sluis met sluiswachterswoning opgeknapt.