Rederijkers Sommelsdijk

Cultuur uit de Middeleeuwen (1515)

In de tijd vóór de kerkreformatie halverwege de zestiende eeuw nemen de rederijkers - op cultureel gebied - een bijzondere plaats in. In de meeste plaatsen van enige grootte is wel een rederijkerskamer. Van de kamer in Sommelsdijk zijn nog archiefstukken bewaard gebleven. De zinspreuk van de daar in 1515 opgerichte rederijkers­kamer luidt: 'Hoe langer hoe liever'. Godsdienst speelt een belangrijke rol bij de rederijkers, maar wat doen zij eigenlijk?

De leden van de rederijkerskamer houden regelmatig voordrachten en doen zo nu en dan mee aan wedstrijden met andere kamers. Ook toneelspelen en het maken en voordragen van gedichten staan op het programma. Rederijkers houden zich vooral bezig met het gesproken woord. Niet iedereen kan lid worden van een rederijkerskamer. Je moet ervoor gekozen worden. Onderling zijn allerlei afspraken. Van de Sommelsdijkse kamer is een reglement bewaard gebleven, waarin precies staat vermeld wat je wel en niet mag doen en welke boete daarop staat. Alleen mannen kunnen lid worden.

Na de Reformatie neemt het aantal rederijkers langzaam maar zeker af. Veel van hun gebruiken en tradities herinneren nog aan de Rooms-Katholieke geloofs­overtuiging. In 1630 wordt de rederijkerskamer van Sommels­dijk uiteindelijk opgeheven. 

Ten tijde van de rederijkers zijn er in Sommelsdijk ook de schuttersgilden Sint Joris en Sint Sebastiaan actief. Houden de rederijkers zich alleen bezig met voordragen en toneelspelen, de leden van de schuttersgilden mogen wapens dragen en treden op als burgerwacht. Aan het hoofd van de schutterij staat een college van regenten, bestaande uit een kolonel, een kapitein, een luitenant, een vaandrig en een secretaris. Ze oefenen in het schieten met kruisboog en handboog en bezoeken toernooien om daar prijzen te winnen. Zo rond 1630 komt ook aan het bestaan van deze twee schuttersgilden in Sommelsdijk een eind. In andere dorpen zijn ook rederijkers en schutterijen, maar daar is veel minder over bekend.

(zie verder onder: De Doele in Sommelsdijk)