Verder leren

Voortgezet onderwijs op het eiland (1900 - 1940)

Als je voor 1900 na de lagere (basis-) school verder wilt leren, kan dat niet op het eiland. De eerste vorm van voortgezet onderwijs komt in 1903.

Het departement Middelharnis-Sommelsdijk van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (zie: Nuttige zaken) neemt het initiatief om een Ambachtsschool op te richten waar jongens een beroep kunnen leren, zoals timmerman, schilder of smid. Het is tegenwoordig de Technische School, onderdeel van Edudelta. 

Veel lastiger is het om op het eiland een Rijks Hogere Burgerschool (HBS) van de grond te krijgen. De eerste pogingen dateren uit de jaren zeventig van de negentiende eeuw. Deze plannen verdwijnen in de prullenbak. Zo rond 1907 gaat men opnieuw aan de slag. De vereniging ‘De Flakkeesche HBS’ gaat aan de slag. Het zou nog tot 1916 duren voordat met de bouw van de nieuwe school kan worden begonnen. De school wordt gebouwd vlakbij het tramstation van Middelharnis (nu staat daar het gemeentehuis). Zo kunnen leerlingen uit het eiland de school ook via de tram bereiken. In 1917 wordt begonnen met lesgeven, maar aan de school wordt nog volop gebouwd, de lessen worden gegeven in een lokaal van de Ambachtsschool. Op 30 januari 1919 vindt de officiële opening van de school plaats. In het schoolgebouw zijn nu appartementen. Een nieuwe school (de RGO) staat een eindje verderop. 

Eind jaren twintig komt er een nieuwe vorm van onderwijs op, het Uitgebreid Lager Onderwijs (ULO). Aan de Juliana van Stolberglaan in Middelharnis komen twee ULO-scholen, een openbare en een christelijke. Deze scholen worden later verplaatst naar de Sportlaan. De openbare ULO is ondergebracht bij de RGO, de christelijke ULO is uitgegroeid tot de CSG Prins Maurits.  

In de negentiende eeuw wordt begonnen met het geven van landbouwwintercursussen voor boerenzonen. Eerst in 1926 wordt de ‘Vereniging tot Bevordering van Landbouwonderwijs op Goeree-Overflakkee’ opgericht. In 1927 gaan de lessen aan de lagere landbouwschool van start. De eerste jaren wordt lesgegeven in enkele lokalen van de openbare school in Sommelsdijk, totdat in 1930 het eigen schoolgebouw aan de Langeweg in Sommelsdijk officieel in gebruik kan worden genomen. Het schoolgebouw is zo ontworpen, dat als de school toch geen succes wordt, er altijd een landbouwschuur van gemaakt kan worden. Zover is het nooit gekomen, want het gebouw is inmiddels verscheidene keren verbouwd. Het is nu de Groene School, onderdeel van Edudelta. 

Eind jaren dertig wordt in Sommelsdijk een Landbouwhuishoudschool voor meisjes opgericht. In 1940 wordt de school aan de Molenlaan geopend. Het gebouw is inmiddels gesloopt en de opleiding is nu onderdeel van het VMBO. Ook in andere plaatsen komen huishoudscholen. 

Met al die mogelijkheden van voortgezet onderwijs kunnen kinderen op het eiland nu gemakkelijker doorleren. Toch gaan vóór 1940 nog kinderen na de lagere (basis) school werken op het land als bijvoorbeeld koeienwachter, helpen in het gezin of ander ongeschoold werk.