Waterleiding en ziekenhuis

Verbetering van de volksgezondheid (1934)

Waterleiding

Tot ver in de negentiende eeuw, en ook nog wel in de twintigste eeuw, is het in Nederland slecht gesteld met de volksgezondheid en de algemene hygiëne. Zeker het ontbreken van goed drinkwater heeft veel mensen ziek gemaakt en velen zijn daaraan ook overleden. Bij het ontbreken van een waterleiding zijn de mensen aangewezen op regenwater. Grondwater is alleen in Ouddorp te drinken, maar op de rest van het eiland niet. Het regenwater wordt opvangen in een ton of in een tras. In deze ondergrondse, gemetselde putten wordt het op het dak gevallen regenwater via dakgoten en hemelwaterafvoerpijpen verzameld. De daken, goten en de putten zelfs zijn niet altijd even schoon.

Al aan het begin van de twintigste eeuw wordt gedacht aan een drinkwaterleiding. Je zult denken dat iedereen daar wel een voordeel in ziet, maar toch is er veel bezwaar tegen. Velen zien niet veel in die nieuwe dingen, anderen zijn het niet eens met de verplichte aansluiting en weer een ander vindt de extra kosten maar niets. Regenwater is immers gratis. Er zijn dan nog dertien gemeenten op het eiland en voordat die allemaal akkoord zijn… Eindelijk, op 7 juni 1934 is het zover. In de Oostduinen nabij Goedereede is een kanaal gegraven met daarbij een pompstation. In Zuidzijde wordt een watertoren gebouwd om de druk op het water te houden. Enkele jaren later wordt een tweede kanaal gegraven en is een tweede watertoren noodzakelijk. Deze verrijst in 1939 tussen Dirksland en Sommelsdijk. 

Meer informatie over waterleiding onder aan deze pagina.

Ziekenhuis

In de tweede helft van de jaren twintig ontwikkelen de diaconieën van de Hervormde Kerken op het eiland plannen voor de bouw van een ziekenhuis, maar de Inspecteur van de Volksgezondheid keurt de plannen af. Hij vindt de bevolking op het eiland niet groot genoeg voor een ‘eigen’ ziekenhuis. De plannen dreigen op niets uit te lopen, tot in 1928 het testament van Paulina van Weel bekend wordt gemaakt. Zij heeft één miljoen gulden nagelaten voor de bouw en het gebruik van een ziekenhuis voor de bevolking van Dirksland. Dit is niet zo eenvoudig, omdat Dirksland slechts 3.000 inwoners telt en dan is er onvoldoende werk voor het benoemen van een specialist. 

Met een ziekenhuis voor de gehele bevolking van het eiland (destijds ca. 30.000) zou het geen probleem zijn een specialist aan te trekken. Het bestuur van het op te richten Van Weel Ziekenhuis gaat om de tafel zitten met de genoemde diaconieën en er wordt besloten twee ziekenhuizen op te richten: een Van Weel en een Bethesda Ziekenhuis. Beide ziekenhuizen worden tegen elkaar aangebouwd en kunnen zo gebruik maken van elkaars voorzieningen. Hierdoor wordt niet alleen aanzienlijk bespaard op de bouwkosten, maar ook op de (latere) gebruikers­kosten. Op het eerste gezicht is het één gebouw, maar er zijn toch twee afzonderlijke besturen, elk met een eigen achtergrond.

Dat het twee ziekenhuizen zijn, blijkt bij de eerste-steenlegging in 1932. Er worden namelijk twee eerste-stenen gelegd, elke vleugel een eigen steen, en er vinden twee officiële openingen plaats: het Van Weel Ziekenhuis op 9 maart en het Ziekenhuis Bethesda op 12 maart 1934. Het Van Weel Ziekenhuis is volledig uitgerust met een capaciteit van 15 bedden en de nodige technische voorzieningen en Bethesda biedt plaats aan 35 patiënten. Hierdoor wordt bereikt, dat de inwoners van geheel Goeree-Overflakkee kunnen profiteren van de technische uitrusting van het Van Weel Zieken­huis, terwijl de inwoners van Dirksland nu de beschikking krijgen over de specialis­t(en) die voor hen alleen onbereik­baar zijn.

De komst van het ziekenhuis is een hele verbetering voor de inwoners van het geïsoleerde eiland. Bij plotselinge ziekte of een ongeluk, waarbij snel specialistische hulp noodzakelijk is, duurt het vóór die tijd veelal te lang tot je eindelijk in Rotterdam in een ziekenhuis arriveert. Hulp komt dan meestal te laat.

Het oude ziekenhuis is afgebroken en op deze plaats staat nu een geheel nieuw ziekenhuis. Op het dak staat nog het torentje van het oude gebouw.